Zwykle wybierając dla siebie jakiś dodatek, kierujemy się przede wszystkim jego wyglądem. Jednak kiedy szukamy zegarka, warto zwrócić szczególną uwagę na jego wnętrze. To właśnie mechanizm zegarka zapewnia jego podstawową funkcjonalność. A ponieważ możemy wybierać spośród kilku rodzajów mechanizmów, warto się w nich rozeznać, by dokonać bardziej świadomego i zadowalającego wyboru.

Rodzaje mechanizmów zegarkowych

Mechanizmy zegarków zmieniały się wraz z rozwojem technologii. Dziś możemy wybierać spośród kilku. Niektóre rozwiązania mają więcej zalet, inne są bardziej ekonomiczne. Do najpopularniejszych używanych obecnie mechanizmów zegarkowych zaliczamy kwarcowe (nazywane również elektronicznymi) oraz mechaniczne, które dodatkowo dzielą się na te z manualnym lub automatycznym naciągiem.

Mechanizm kwarcowy zegarka

Mechanizm kwarcowy cieszy się dziś największym powodzeniem. Na rynku pojawił się w latach 70. XX wieku. Jest powszechnie dostępny, dokładny i tani.

Mechanizm zegarka kwarcowego potrzebuje do pracy energii elektrycznej, którą pobiera z niewielkiej baterii. Energia elektryczna powoduje drgania kwarcu (aż 32 tysiące drgań na sekundę!), a układ cyfrowy zlicza je i zamienia na wyświetlaną godzinę. Wyświetlacz może mieć zarówno formę elektroniczną (cyfr), jak i tradycyjną (wskazówek).

Nawet najprostsze mechanizmy kwarcowe działają bardzo dokładnie. W skali miesiąca mogą spóźniać się lub przyspieszać tylko o 10 sekund. Jeszcze lepsze wyniki uzyskują bardziej zaawansowane zegarki z mechanizmem kwarcowym, które mogą być sterowane falami radiowymi bądź nadajnikami satelitarnymi. Wzorcowa dokładność wskazywania czasu jest największą zaletą tego rodzaju czasomierzy.

Od zegarków mechanicznych z manualnym naciągiem wszystko się zaczęło – to one były pierwsze i przejęły ten mechanizm od zegarków kieszonkowych. Przez lata zmieniała się ich jakość i sposób produkcji, ale zasada pracy pozostała podobna. Zegarki takie wymagają nakręcania – czyli obracania koronką, przez co nakręca się wbudowaną sprężynę. W ten sposób magazynuje się energia, która przez rozprężanie sprężyny przekazywana jest elementom mechanizmu i umożliwia ruch wskazówek. Zegarki tego tupu nie potrzebują baterii, trzeba jednak pamiętać o ich nakręcaniu.

Mechanizm z automatycznym naciągiem

Praca mechanizmu z automatycznym naciągiem jest podobna do manualnego, różnica polega na tym, że sprężyna naciągana jest automatycznie dzięki wahnikowi – porusza się on machinalnie podczas ruchu ręki. To o wiele wygodniejsze rozwiązanie, ponieważ nie musimy pamiętać o nakręcaniu koronki, wystarczy tylko, że będziemy nosili zegarek.

Ponieważ taki mechanizm trudniej wykonać, zegarki mechaniczne z automatycznym naciągiem uważane są za znacznie bardziej prestiżowe niż ich kwarcowe odpowiedniki.

Kwarcowy czy mechaniczny

Podstawową różnicą między zegarkami, którym energię daje bateria, a zegarkami mechanicznymi jest precyzja ich działania. Dokładność na poziomie kilku sekund na miesiąc jest niemożliwa do osiągnięcia w przypadku zegarków mechanicznych. Ich precyzja zazwyczaj wynosi od -5 do +30 sekund na dobę. Wynik ten zależy również od jakości wykonania mechanizmu, stopnia jego wyregulowania, ale przede wszystkim od producenta. Obecnie wiele firm produkujących mechanizmy zegarkowe dba o to, aby ich towar spełniał jak najwyższe standardy, a dbałość o precyzję jest jednym z nadrzędnych celów. Należy jednak pamiętać, że decydując się na zegarek mechaniczny, otrzymujemy produkt, któremu musimy poświęcać znacznie więcej uwagi, bo jeśli zapomnimy o nakręceniu zegarka z manualnym naciągiem lub nie będziemy nosić zegarka z naciągiem automatycznym – zatrzymają się po około 40 godzinach i będziemy musieli ponownie je nastawić, aby znów móc odczytywać poprawny czas. Prestiżowe firmy produkują mechanizmy, które mogą działać znacznie dłużej niż 40 godzin, ale nawet w ich przypadku do prawidłowego działania potrzebna jest ingerencji użytkownika.

Jaki mechanizm zegarka?

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jaki mechanizm zegarka jest najlepszy, gdyż każdy rodzaj ma swoje zalety i wady. Wybierając zegarek, warto rozważyć, czy chcemy mieć tylko urządzenie wskazujące czas, czy dzieło sztuki zegarmistrzowskiej. W tym drugim przypadku z pewnością należy skupić się na zegarkach mechanicznych.